Małopolska: we Wrzępi zbadano wielkie centrum produkcji garncarskiej z okresu wpływów rzymskich
26 marca 2021, 11:27We Wrzępi (woj. małopolskie) archeolodzy badali pozostałości wielkiego centrum produkcji garncarskiej sprzed ponad 1700 lat. Składa się na nie ok. 130 pieców. Jest to stanowisko kultury przeworskiej. [...] W świetle obecnej wiedzy jest to nie tylko największe tego typu stanowisko produkcyjne na [dzisiejszych] ziemiach polskich, ale także jedno z największych w całej barbarzyńskiej Europie okresu rzymskiego. Jedynym porównywalnym pod względem liczby pieców miejscem jest wielkie centrum produkcji z Medieșu Aurit w Rumunii, gdzie badacze, także na podstawie badań magnetycznych, szacują liczbę na ponad 200 pieców - podkreśla Jan Bulas.
W Europie już 12 000 lat temu celowo modyfikowano kształt czaszki
11 sierpnia 2025, 10:37Szczątki sprzed 12 500 lat odkryte w jaskini Arene Candide we Włoszech noszą ślady modyfikacji czaszki. Szkielet AC12, należący do dorosłego mężczyzny, został znaleziony w latach 40. XX wieku w kontekście ceremonii pogrzebowych, złożono go w niszy nad innym grobem. Odkrywcy uznali, że wydłużona czaszka to wynik choroby lub urazu. Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie Scientific Reports wskazują jednak na coś zupełnie innego – świadome kształtowanie czaszki w dzieciństwie.
Odtworzono hemoglobinę mamuta
4 maja 2010, 15:21Kiedy na podstawie DNA syberyjskich okazów mamutów sprzed 43-25 tys. lat międzynarodowy zespół naukowców odtworzył hemoglobinę, okazało się, że w toku ewolucji u zwierząt tych wykształciło się specjalne przystosowanie do chłodnego klimatu. Pozwalało ono kopalnym słoniom ochładzać kończyny, by zminimalizować utratę ciepła (Nature Genetics).
Małpy po latach pamiętają głosy dawno niewidzianych znajomych
30 marca 2016, 11:19Bonobo potrafią pamiętać przez parę lat głosy starych przyjaciół.
Potężna kolizja rozbiła jądro Jowisza
16 sierpnia 2019, 12:38Podczas formowania się Układu Słonecznego mogło dość często dochodzić do zderzeń tworzących się planet. Podczas jednej z takich kolizji powstał ziemski Księżyc. Jednak to, co spotkało Jowisza jest czymś wyjątkowym.
Polscy archeolodzy znaleźli w Omanie grę planszową sprzed 4000 lat
11 stycznia 2022, 06:53Gra planszowa sprzed 4000 lat, ślady produkcji metalurgicznej i wieża leżąca w obrębie prehistorycznej osady to tylko część odkryć, których dokonali naukowcy w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Dolinie Qumayrah w północnym Omanie. Uczeni z Polski i Omanu zajmowali się badaniem osadnictwa epoki brązu i żelaza na stanowiskach we wsi Ayn Bani Saidah.
Nadchodzi najpotężniejsza erupcja wulkaniczna w dziejach?
11 lutego 2013, 17:59Sejsmolog Michael Thorne z University of Utah uważa, że zaobserwował początki rodzącej się największej erupcji wulkanicznej w dziejach Ziemi. Być może odkryliśmy początek jednej z tych olbrzymich erupcji, które, jeśli do nich dojdzie, mogą spowodować olbrzymie zniszczenia na Ziemi - stwierdził uczony
Pozaziemski obiekt zakończył istnienie kultury Clovis?
13 marca 2017, 12:55Zniknięcie kultury Clovis – uważanej w swoim czasie za najstarszą kulturę obu Ameryk – do dzisiaj stanowi nierozwiązaną zagadkę. Jedna z mniej uznawanych przez naukę hipotez mówi, że zniknęła ona wskutek uderzenia w Ziemię komety lub meteorytu. Archeolodzy z Uniwersytetu Południowej Karoliny znaleźli dowody wskazujące, że hipotezy o pozaziemskiej przyczynie upadku Clovis nie można wykluczyć.
Nie seks, a zmiany środowiskowe doprowadziły do pojawienia się opieki ojcowskiej u ludzi
21 maja 2020, 12:45Pojawienie się zjawiska opieki ojcowskiej u człowieka od dawna intrygowało biologów ewolucyjnych. Samce innych ssaków naczelnych albo w ogóle nie opiekują się swoim potomstwem, albo też wkładają w to znacznie mniej wysiłku niż człowiek. Przez długi czas dominował pogląd, że samce rodzaju Homo opiekują się swoim potomstwem, gdyż samice zaczęły wymieniać seks za dostarczane pożywienie.
Najpotężniejsza eksplozja we wszechświecie. Jest obserwowana od trzech lat i końca nie widać
12 maja 2023, 09:09Astronomowie z University of Southampton donoszą o zaobserwowaniu najpotężniejszej znanej kosmicznej eksplozji. Jest ona 10-krotnie jaśniejsza niż jakakolwiek znana supernowa i 3-krotnie jaśniejsza niż najpotężniejsze rozerwanie gwiazdy przez siły pływowe czarnej dziury. Eksplozję AT2021lwx naukowcy obserwują od trzech lat. To bardzo długo, w porównaniu np. z supernowymi, które są widoczne przez kilka miesięcy. Do AT2021lwx doszło przed 8 miliardami lat, gdy wszechświat liczył sobie około 6 miliardów lat.
